شریعتی اشاره می کند :
تو کجای تاریخ
قرار گرفته ای ؟ اگر این را بفهمی روشنفکری . و می بینیم بسیار کمند که
این را دقیقا بتوانند ارزیابی کنند و نیز در چه جایی ؟ در چه جایی یعنی چه ؟
یعنی
در جامعه خودت در میان قطب های مختلف و جهت های مختلف دشمن ها دوست ها
بالاها پایین ها در تمام این خطوطی که به تو می پیوندد چه وضعی دارد چه
جایگاهی داری ؟
این را همه می فهمند ؟…..بسیار کمند کسانی که بدانند کجا قرار دارند …..
روشنفکر در یک کلمه کسی است که نسبت به “وضع انسانی” خودش درزمان و مکان تاریخی و اجتماعی ای که در آن است خود آگاهی دارد و این ” خود آگاهی ” جبرا و ضرورتا به او احساس یک مسئولیت بخشیده است .
دکتر علی شریعتی ؛ چه باید کرد ؛ صفحه 255
روشنفکر رسالتش رهبری کردن سیاسی جامعه
نیست, رسالت روشنفکر خودآگاهی دادن به متن جامعه است, فقط و فقط همین و
دیگر هیچ. اگر روشنفکر بتواند به متن جامعه خودآگاهی بدهد, از متن جامعه
قهرمانانی برخواهند خواست که لیاقت رهبری کردن خود روشنفکر را هم دارند. و
تا وقتی که از متن مردم قهرمان نمیزاید ؛ روشنفکر وجود دارد.�
دکتر علی شریعتی ؛ چه باید کرد ؛ صفحه 499
روشنفکری یعنی مسئول بودن ! …..روشنفکرِی یعنی امام زمان خود بودن …روشنفکر ی یعنی ……
مجموعه آثار شریعتی ج 20 ص 457) :
……روشنفکر
– به معنای مطلق - « خدا گونه ای » است در «جهان» و « پیامبر گونه ای» است
در «جامعه» و «امام گونه ای » است در تاریخ !روشنفکری نه فلسفه است نه
علم نه فقه و نه ادب وهنر بلکه در یک کلمه «علم هدایت» است و نوعی «
نبوت» که نه چون فلسفه ذهنیت سازی است و نه چون علم ، نقش صورت اشیاء و
روابطشان است در ذهن ،آنچنان که هستند بلکه علم «شدن» است و خبر دادن از
«راه» که از «خودآگاهی وجودی» آدمی سرچشمه می گیرد و بنابراین در ذات خود «
دعوت» را به همراه دارد و بنابراین « مسئولیت » را !
(مجموعه آثار شریعتی ج 20 ص 367) :
روشنفکر
عبارت است یک انسان آگاه نسبت به نا هنجاری های اجتماعی ،آگاه به عوامل
درست این تضاد و ناهنجاری ،آگاه نسبت به نیاز این قرن و این نسل و مسئول در
ارائه راه نجات جامعه از این وضع ناهنجارمحکوم و تعیین راه حل و ایده
آلهای مشترک برای جامعه و بخشیدن یک عشق و ایمان مشترک جوشان به مردم که در
متن سرد و منجمد اجتماع منحط سنتیش ، حرکت ایجاد کند و آگاهی و خود آگاهی
خویش را به مردمش منتقل نماید و در یک کلمه برای جامعه اش پیغمبری کند ،
ادامه دهنده راه پیامبران تاریخ که ایجاد عشق و ایمان و هدف و حرکت بود
برای «هدایت و عدالت» ، زبانش متناسب با این زمان و راه هایش متناسب با این
نا هنجاری ها و سرمایه اش متناسب با این فرهنگ (باشد )�